توزیع مکانی روند بارش سالانه در ایران در دوره 1960-2001

در این بررسی از داده‌های بارش سالانه 38 ایستگاه در ایران طی دوره 1960 تا 2001 برای بررسی توزیع مکانی روندهای بارش در کشور استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که در طی این دوره، بارش سالانه در منطقه غرب و شمال غرب دارای روند منفی و در مناطق مرکزی و جنوبی دارای روند مثبت بوده است. در این بررسی برای آزمون معنی‌دار بودن تفاوت توزیع مکانی علامت‌های روند از آزمون ناپارامتری کرامر- فُن میزس استفاده شده است. به این ترتیب که برای مقایسه هر جفت علامت روند بارش کل سالانه (+ در مقابل - ، + در مقابل 0 ، - در مقابل 0) سنجه آزمون کرامر- فُن میزس در امتداد هر گرادیان معین یک‌بُعدی (میانگین بارش سالانه و ارتفاع ایستگاه‌ها) و دو‌بُعدی (جغرافیایی و توپوگرافی)، محاسبه شد. نتایج روشن ساخت که در امتداد گرادیان میانگین بارش سالانه، ایستگاه‌های دارای روند مثبت در مقایسه با ایستگاه‌های دارای روند منفی توزیع مکانی متفاوتی نشان می‌دهند که در سطح %99 معنی‌دار است. ایستگاه‌های دارای روند مثبت و ایستگاه‌های دارای روند صفر، و همچنین ایستگاه‌های دارای روند منفی و ایستگاه‌های دارای روند صفر در امتداد این گرادیان با یکدیگر هم‌پوشانی دارند. برای تعیین این تفاوت‌ها در توزیع مکانی، از توزیع روندها و نقشه میانگین بارش سالانه استفاده شده است. در امتداد گرادیان شرقی- غربی، روند + در مقابل – در سطح %95 و در امتداد گرادیان شمالی- جنوبی، روند – در مقابل 0 در سطح %90 معنی‌دار است، که نشان‌دهنده نبود توزیع تصادفی این روندها است. این بررسی همچنین روشن ساخت که در راستای سایر گرادیان‌ها (ارتفاع و توپوگرافی) تفاوت علامت‌های روند معنی‌دار نیست، به‌عبارت دیگر، روندها به‌صورت تصادفی توزیع شده‌اند.